Công nghệ Troposcatter ngày nay đang được nhiều hãng lớn nghiên cứu chế tạo theo hướng tổ hợp cơ động, bảo mật, chống tác chiến điện tử, tốc độ truyền cao và tin cậy, được sử dụng trong tổ chức mạng thông tin chiến lược và được sử dụng như một đường truyền đường trục dự phòng.

Tháng 02/2023, Trung tâm Thông tin và Tác chiến điện tử thực hiện thử nghiệm thành công công nghệ truyền dẫn liên lạc troposcatter gọi video IP cự ly 45km được tổng GĐ trực tiếp kiểm tra đánh giá.

Vậy Troposcatter là gì? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này

Hệ thống Troposcatter là một hệ thống liên lạc không dây, được sử dụng để truyền tín hiệu giữa hai điểm xa nhau bằng cách sử dụng những chùm sóng hẹp dải tần hàng GHz dựa trên hiện tượng tán xạ của sóng radio trên tầng đối lưu của khí quyển (troposphere). Nhờ đặc điểm này hệ thống truyền tin Troposcatter có thể truyền sóng vượt qua tầm nhìn thẳng (BLOS - Beyond Line Of Sight) đảm bảo cự ly liên lạc từ hàng chục đến hàng trăm Km. Một trong những ưu điểm chính của hệ thống troposcatter đó chính là khả năng truyền tin tốc độ cao, ổn định với độ tin cậy cao. Độ trễ của truyền tin qua công nghệ này (khoảng dưới 15ms) cũng thấp hơn nhiều so với thông tin vệ tinh (250ms). Ngoài ra hệ thống troposcatter còn mang lại các ưu điểm vượt trội về tính bảo mật an toàn chống tác chiến điện tử, cơ động dễ dàng triển khai tạo nên sự linh hoạt trong triển khai hệ thống mạng quân sự từ các cấp chiến thuật, chiến dịch, chiến lược. So với việc triển khai các hệ thống thông tin quân sự dựa trên vệ tinh, ngày nay hệ thống troposcatter còn vượt trội với chi phí đầu tư và vận hành thấp hơn. Không chỉ ứng dụng cho quân đội, hệ thống troposcatter trên thế giới còn được sử dụng vào nhiều mục đích dân sự như cung cấp thông tin cho các trạm khai thác dầu, thông tin dân sự đến những khu vực hẻo lánh, biển đảo…

Nghiên cứu truyền sóng Troposcatter được bắt đầu từ những năm 1950, tuy nhiên do giới hạn công nghệ, đường truyền Troposcatter mới chỉ có thể cung cấp được dịch vụ thoại và truyền dữ liệu tốc độ thấp. Tia sóng Troposcatter rất mảnh hẹp và gần như chỉ tập trung năng lượng vào đúng nơi cần đến nên đối phương rất khó có thể trinh sát và gây nhiễu, trong khi thông tin từ vệ tinh phát xuống không thể tránh khỏi bao phủ một vùng rộng và dễ dàng trinh sát phát hiện. Nhận thấy ưu điểm vượt trội về khả năng chống tác chiến điện tử này, nên quân đội Mỹ và Liên Xô đã đầu tư lớn vào các tuyến thông tin quân sự Troposcatter nhằm dự phòng cho đường truyền Vệ tinh và tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu nhằm tăng tốc độ, cự ly và khả năng cơ động. Đến những năm 2010, các công ty lớn trên thế giới như Raytheon, Comtech, Cubic đã bắt đầu đạt được những thành tựu lớn trong việc nâng cao tốc độ và thu nhỏ kích thước các hệ thống Troposcatter và đã cho ra đời các hệ thống Troposcatter thế hệ mới truyền dẫn tốc độ cao với khả năng tự động triển khai, cognitive radio....Tháng 10/2019 Cubic tuyên bố ký hợp đồng 325 triệu USD cung cấp 172 hệ thống troposcatter cho hải quân Mỹ. Đồng thời Comtech cũng khẳng định Cubic đã ký hợp đồng mua lại một số thiết bị trong hệ thống troposcatter với trị giá 211 triệu USD. Cùng năm, Raytheon cũng thông báo thắng gói thầu trị giá lên tới 663 triệu USD cung cấp hệ thống troposcatter cho quân đội Mỹ.  Và mới đây, vào tháng 6 năm ngoái (2022), Raytheon chính thức tuyên bố thử nghiệm thành công hệ thống troposcatter thế hệ mới cho phép truyền dẫn tốc độ lên tới 100Mbps.

Hệ thống xe troposcatter của hãng Raytheon

Không nằm ngoài xu thế công nghệ đó, VHT đã và đang triển khai nghiên cứu công nghệ truyền dẫn Troposcatter, đồng thời phát triển các công nghệ lõi trên đường truyền này bao gồm nghiên cứu công nghệ KĐCS cao tuyến tính, xây dựng waveform xử lý tín hiệu truyền dữ liệu tốc độ cao trên đường truyền tán xạ tầng đối lưu, phát triển công nghệ tự động điều chỉnh hướng thiết lập kênh truyền cho ăng ten... Bước đầu, vào tháng 2/2023 Trung tâm Thông tin và Tác chiến điện tử thực hiện thử nghiệm demo thành công công nghệ truyền dẫn liên lạc troposcatter, thực hiện gọi video IP cự ly 45km được tổng GĐ trực tiếp kiểm tra đánh giá. Đây là dấu mốc quan trọng khẳng định nền tảng công nghệ để  tiếp tục xây dựng hệ thống xe Troposcatter cơ động tốc độ cao (100Mbps) thương mại hóa cung cấp cho Quân đội và xuất khẩu sản phẩm ra thế giới.